Zmiany legalizacyjne w roku 2024 – Status UKR

Zmiany legalizacyjne potrafią zaskoczyć wielu praktyków.  Dzisiaj pochylimy się nad dość problematycznym statusem UKR (ochrona czasowa). Kiedy można go stracić i jak go przywrócić?

Status UKR- wyjazd z Polski i jego konsekwencje

W nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy zostały dodane przepisy, które precyzują konsekwencje wyjazdu cudzoziemca posiadającego ochronę czasową z Polski na okres powyżej 30 dni. Jeżeli wyjazd trwał dłużej niż 30 dni status „UKR” zostaje automatycznie zmieniony na status „NUE”.

Opisanych wyżej uprawnień nie traci się w przypadku wyjazdu z terytorium RP na okres powyżej 1 miesiąca jeśli jest się osobą skierowaną do wykonywania pracy lub usług poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty prowadzące działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Uwaga!

Ustawodawca przewiduje jednak możliwość ponownego otrzymania ochrony czasowej przez obywatela Ukrainy, w  jaki sposób ?

Ustawodawca wskazuje na dwie metody ponownego pozyskania ochrony czasowej:

1. w wyniku kolejnego złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL – art. 17h
2. automatycznie, poprzez zarejestrowanie przez Straż Graniczną wjazdu do Polski z kraju nienależącego do krajów strefy Schengen

Nasuwa się pytanie czy obywatel Ukrainy może zatem wyjechać z Polski tylko raz na 30 dni w ciągu 18 miesięcy?

Ustawa nie daje podstaw do takich twierdzeń, gdyż art. 11 ust. 2 należy odnieść do każdego wyjazdu cudzoziemca z Polski. Należy tylko zaznaczyć, że aby obywatel Ukrainy mógł swobodnie korzystać z uprawnień jakie daje mu ustawa – każdy z jego pobytów poza Rzeczpospolitą Polską nie może przekroczyć 30 dni.

Brak wąskiej interpretacji art. 11 ust.2 wynika z tego, że obywatel Ukrainy posiadający PESEL ze statusem UKR  nie jest zobowiązany do  przebywania w Polsce. Może w każdym czasie opuścić Polskę w wybranym kierunku.

Należy również dodać, iż obywatel Ukrainy, który przebywa w Polsce na podstawie przepisów legalizujących jego pobyt na podstawie ustawy jest uznawany za osobę korzystającą z ochrony czasowej. Co do zasady, obywatele Ukrainy mają swobodę wyboru kraju, w którym chcą korzystać z ochrony czasowej. Z uprawnień wynikających z ochrony czasowej można jednak korzystać tylko w jednym państwie UE.

Зміни щодо легалізації 2023 року – UKR Статус

Залишимося на темі легалізаційних змін, яка здивувала багатьох практиків, сьогодні зупинимося на досить проблемному статусі UKR (тимчасового захисту).

Виїзд з Польщі та його наслідки

Зміни до Закону про допомогу громадянам України доповнили положеннями, які визначають наслідки виїзду іноземця з тимчасовим захистом з Польщі на термін понад 30 днів. Якщо поїздка тривала більше 30 днів, статус «UKR» автоматично змінюється на статус «NUE».

Права, описані вище, не втрачаються, якщо ви залишаєте територію Республіки Польща на термін довший ніж 1 місяць за одної умови – якщо ваш рободавець, який діє на території Республіки Польща, доручив вам виконувати роботу чи послуги поза її межами,.

Увага!

Законодавець передбачає можливість повторного отримання громадянином України тимчасового захисту. Як саме?

Законодавець вказує два способи отримання тимчасового захисту:

а) в результаті повторної подачі заявки на номер PESEL – ст. 17h

б) автоматично, шляхом реєстрації прикордонною службою в’їзду до Польщі з країни, яка не входить до Шенгенської зони.

Виникає питання, чи може громадянин України виїжджати з Польщі лише раз на 30 днів протягом 18 місяців?

Закон не містить підстав для таких вимог. Стаття 11 ч. 2 стосується індивідуально конкретного  виїзду іноземця з Польщі. Слід зазначити, що для того, щоб громадянин України міг вільно реалізувати права, надані йому законом про допомогу – кожне його перебування за межами Республіки Польща не може перевищувати 30 днів.

Відсутність вузького тлумачення ст. 11 ч. 2 випливає з того, що громадянин України, який має PESEL зі статусом UKR, не зобов’язаний залишатися в Польщі. Він може в будь-який час виїхати з Польщі в обраному напрямку.

Також варто додати, що громадянин України, який проживає в Польщі зі статусом «UKR», вважається особою, яка користується тимчасовим захистом. Як правило, громадяни України вільні у виборі країни, де вони хочуть скористатися тимчасовим захистом. Однак правo на тимчасовий захист можe бути надане лише в одній країні ЄС.

Jeżeli masz wątpliwości co do legalności pracy i pobytu swoich pracowników zgłoś się do nas:

kontakt.legalizacja@grupaprogres.pl

Zielone Wyspy

Branże, w których popyt na pracowników jest najwyższy (styczeń-sierpień 2023) i najczęściej szukające kandydatów na kolejne miesiące roku (wrzesień-grudzień 2023)

Logistyka, transport, spedycja

Cezary Maciołek, prezes zarządu Grupa Progres: Jak wynika z danych Grupy Progres, sektor: logistyka, transport, spedycja był jednym z wiodących pracodawców wśród przeanalizowanych 26 branż. W tej dziedzinie gospodarki od stycznia do sierpnia poszukiwano i zatrudniono najwięcej pracowników tymczasowych (w porównaniu z innymi branżami poddanymi analizie). Sektor wysoko uplasował się także, jeśli chodzi o liczbę opublikowanych ogłoszeń w 50 największych portalach rekrutacyjnych w Polsce – pod tym względem zajął 3 miejsce w zestawieniu systemu rekrutacyjnego Element dla Grupy Progres. Średnio w każdym miesiącu ukazywało się 26 287 ofert (styczeń-lipiec 2023). Najwięcej w maju, czerwcu i lipcu.

Logistyka to jedna z branż, którą można zaliczyć do najbardziej odpornych na tąpnięcia. Pracuje w niej prawie 3 mln Polaków i poszukiwani są kolejni, bo wielu przedsiębiorców z tego sektora chce się rozwijać niezależnie od kryzysu i pędzącej inflacji. Co więcej, odnotowuje dynamiczne wzrosty, umacnia swoją rolę w krajowej gospodarce i zwiększa portfolio klientów, co odzwierciedlają również dane dotyczące zapotrzebowania na pracowników w tym sektorze, które od początku roku rośnie. Rekrutacje na kolejne miesiące są w toku, a dyrektorzy jednostek przewidują nieznaczne zwiększenie zatrudnienia, które i tak jest już na wysokim poziomie.

Logistyka w liczbach

Handel

Cezary Maciołek, prezes zarządu Grupa Progres: Jak wynika z danych Grupy Progres, sektor: handlu detalicznego należał do kluczowych branż z przeanalizowanych 26, które od stycznia do sierpnia 2023 r. zatrudniały najwięcej pracowników tymczasowych (w porównaniu z innymi branżami poddanymi analizie). Handel zajął też wysokie miejsce pod względem liczby opublikowanych ogłoszeń (dane Element dla Grupy Progres) – 5, 6 lub 7 w zależności od miesiąca. Średnio miesięcznie ukazywało się 18 112 ofert (styczeń-lipiec 2023). Najwięcej w marcu, maju i czerwcu.

Rynek pracy w obszarze handlu detalicznego charakteryzuje się wysokim zatrudnieniem, które widać szczególnie na tle innych branż. W sektorze handlu w Polsce zatrudnionych jest nawet 2 mln osób, a pracownicy handlu detalicznego stanowią jedną z najliczniejszych grup zawodowych w kraju. Branża odczuwa skutki wojny, inflacji oraz spadki wartości koszyka zakupowego klientów, jednak nadal rekrutuje i jest jednym z liderów zleceń na pracę tymczasową.

Handel w liczbach

Produkcja

Cezary Maciołek, prezes zarządu Grupa Progres: Sektor produkcyjny stanowił 2 branżę, która od stycznia do sierpnia br. zatrudniała najwięcej pracowników tymczasowych i poszukiwała kolejnych na następne miesiące roku, wyprzedził tym samym 24 inne dziedziny gospodarki (dane Grupy Progres). Produkcja zajęła też wysokie – 4 miejsce, jeśli chodzi o liczbę opublikowanych ogłoszeń w 50 największych portalach rekrutacyjnych w Polsce. Średnio w każdym miesiącu ukazywało się 22 798 ofert (styczeń-lipiec 2023). Najwięcej w marcu, maju i czerwcu. Szczególnie wysokie zapotrzebowanie na pracowników dotyczyło dziedzin tj. automotive, food, elektronika i odzież.

Produkcja w liczbach

Czerwone Alerty

Budownictwo

Cezary Maciołek, prezes zarządu Grupa Progres: Budownictwo to 9 z branż, która w tym roku zatrudnia pracowników tymczasowych, ale popyt na nich nie charakteryzuje się stabilnym poziomem. Firmy szukają chętnych na etat tymczasowy, jednak dyrektorzy firm budowlanych przewidują ograniczenie kadrowe, zbliżone do prognozowanego w lipcu. W zestawieniu systemu rekrutacyjnego Element dla Grupy Progres branża budowlana zajmowała 5 i 6 miejsce (w zależności od miesiąca) pod względem liczby opublikowanych ogłoszeń w 50 największych portalach rekrutacyjnych w Polsce. Średnio w każdym miesiącu ukazywały się 20 943 oferty (styczeń-lipiec 2023). Najwięcej w marcu, maju i lipcu.

Sytuacja rekrutacyjna w branży budowlanej jest pokłosiem tego, z czym zmagają się przedsiębiorcy działający w tym sektorze. Słaby popyt, wzrost stóp procentowych, mniejsza dostępność nieruchomości, wysokie ceny i rosnące koszty zatrudnienia nie sprzyjają rentowności realizowanych inwestycji. Sprawiają też, że wielu pracodawców, zamiast myśleć o kolejnych projektach i prowadzić procesy rekrutacyjne wstrzymuje je i zastanawia się, jak przy wielu zmiennych dokończyć te rozpoczęte i ograniczyć straty oraz, co zrobić z kadrą, którą już ma na pokładzie.

Budownictwo w liczbach

HoReCa

Cezary Maciołek, prezes zarządu Grupa Progres: Zawirowania – covid, inflacja, wzrost cen i kosztów prowadzenia biznesu czy spadek liczby klientów – w dużym stopniu wpłynęły na rynek pracy w gastronomii. Stabilności kadrowej w tym sektorze od dawna nie widać i ta sytuacja szybko się nie zmieni. Przez samą pandemię z branży odeszło ponad 200 tys. pracowników, którzy częściowo przekwalifikowali się na stałe, a tylko częściowo wrócili na rynek HoReCa. Niestety atrakcyjnych ofert wciąż brakuje, a przedsiębiorcy z sektora zapowiadają redukcje zatrudnienia, bardziej znaczące od oczekiwanych w lipcu br.

HoReCa jest jedną z branż oferuje najwięcej pracy dorywczej, głównie w sezonie, który pod koniec wakacji dobiega końca i kolejny raz zacznie się zimą. Spadki zapotrzebowania na kandydatów już widać. W zestawieniu systemu rekrutacyjnego Element dla Grupy Progres HoReCa zajmowała miejsce w drugiej dziesiątce branż pod względem liczby opublikowanych ogłoszeń w 50 największych portalach rekrutacyjnych w Polsce. Średnio w każdym miesiącu ukazywało się 10 825 ofert (styczeń-lipiec 2023). Najwięcej w marcu, kwietniu i maju.

w drugiej dziesiątce branż pod względem liczby opublikowanych ogłoszeń w 50 największych portalach rekrutacyjnych w Polsce. Średnio w każdym miesiącu ukazywało się 10 825 ofert (styczeń-lipiec 2023). Najwięcej w marcu, kwietniu i maju.

HoReCa w liczbach

Produkcja

Cezary Maciołek, prezes zarządu Grupa Progres: Rozwarstwienie rekrutacyjne, które widać między branżami, ale też wewnątrz nich – tak jak np. w produkcji – najkrócej można wytłumaczyć jednym słowem – dywersyfikacja. Firmy, które stawiały na elastyczne rozwiązania i zdywersyfikowały portfel klientów oraz otworzyły się na nowe kierunki biznesowe i pracowników z krajów innych niż Ukraina, są dziś w zdecydowanie lepszej sytuacji od tych działających bardzo konserwatywnie. Czasy, w których można było działać według utartych schematów i bazować tylko na jednym rozwiązaniu, minęły.

Ofert pracy w produkcji nie brakuje, jednak widoczny jest podział – wysokie zapotrzebowanie dotyczy np. firm spożywczych, niskie – przedsiębiorstw produkujących RTV i AGD, meble oraz chemię. To obszary, które według GUS radzą sobie najsłabiej – chemiczna (-19,6 proc.), drewniana (-11,5 proc.) i meblarska (-11,1 proc.) – a ich kondycję potwierdza też bardzo niskie zapotrzebowanie na pracowników i planowanych rekrutacji.

Produkcja w liczbach

Więcej wpisów

Wprowadzenie specjalnych rozwiązań prawnych w ramach tzw. „ustawy covidowej” miało ogromny wpływ na sytuację cudzoziemców przebywających na terytorium Polski w okresie pandemii. Rozwiązania te obowiązywały od ponad dwóch lat  i straciły moc 31 lipca 2023 roku. Jak wygląda sytuacja cudzoziemców teraz i na co warto zwrócić uwagę zarówno cudzoziemcom jak i pracodawcom ich zatrudniających?

Ustawa covidowa- główne założenia

Pandemia koronawirusa spowodowała konieczność wprowadzenia wielu zmian w istniejących przepisach prawa. W momencie ogłoszenia stanu epidemii, regulacje dotyczące obecności cudzoziemców na terytorium Polski z pewnością należały do ważnych. Kryzysowa sytuacja utrudniła mobilność obcokrajowców między Polską a ich krajami pochodzenia. W odpowiedzi na te wyzwania „ustawa covidowa” wprowadziła dla nich szereg ułatwień dotyczących pracy i pobytu w Polsce.

Do najważniejszych punktów „ustawy covidowej” odnoszących się do specjalnych przepisów dla cudzoziemców należy zaliczyć:

1. Przedłużenie okresów ważności dokumentów pobytowych: Ustawa przewidywała przedłużenie okresów ważności dokumentów pozwalających na wjazd i pobyt na terytorium Polski, takich jak wiza, zezwolenie na pobyt, czy tymczasowe zaświadczenie tożsamości cudzoziemca wydane w postępowaniach o udzielenie ochrony międzynarodowej. Jeśli ostatni dzień ważności takiego dokumentu przypadał na okres stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego, okres pobytu uważany był za legalny do upływu 30 dni po odwołaniu tego stanu. Pod pewnymi dodatkowymi warunkami przedłużony również był pobyt cudzoziemców przebywających w Polsce na ruchu bezwizowym.
2. Przedłużenie okresów ważności dokumentów legalizujących pracę: Analogicznie do dokumentów pobytowych, dokumenty legalizujące pracę cudzoziemców również podlegały przedłużeniu z mocy prawa na tych samych zasadach.
3. Przedłużenie terminów na składanie wniosków: Ustawa covidowa wydłużała terminy do składania wniosków o zezwolenia na pobyt czasowy, stały, rezydenta długoterminowego, a także wniosków o przedłużenie wiz. Cudzoziemcy mogli składać takie wnioski do 30 dnia po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego.
4. Przedłużenie terminów na opuszczenie Polski: Dzięki specjalnym przepisom cudzoziemcy, wobec których toczyły się postępowania dotyczące zobowiązań do powrotu, otrzymali przedłużone terminy na dobrowolne opuszczenie Polski.

Zniesienie stanu zagrożenia epidemicznego- konsekwencje

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego – od dnia 1 lipca 2023 r. na terenie Polski został zniesiony stan zagrożenia epidemicznego spowodowany zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Odwołanie z dniem 1 lipca br. stanu zagrożenia epidemicznego spowodowało, że szczególne rozwiązania dedykowane cudzoziemcom wynikające z treści ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, mające na celu uregulowanie ich sytuacji pobytowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w trakcie stanu epidemii/zagrożenia epidemicznego zakończyły się w dniu 31 lipca 2023 r.

W związku z powyższym, od dnia 1 sierpnia 2023 r. zakończyły się przedłużone okresy uprawnień, ważności dokumentów oraz przedłużone terminy na realizację przez cudzoziemców określonych czynności. Zatem z nastaniem ww. daty cudzoziemcy, którzy przebywali na terytorium RP na podstawie m.in. przedłużonej wizy, zezwolenia na pobyt lub w związku z przedłużonym terminem dobrowolnego wyjazdu określonego w decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu czy w związku z przedłużonymi terminami opuszczenia terytorium RP wynikającymi z art. 299 ust. 6 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach — utracili prawo do dalszego legalnego pobytu na terytorium RP na podstawie ww. uprawnień.

Czy to znaczy, że wszyscy Ci cudzoziemcy korzystający przez wskazany okres z uprawnień nadanych przepisami covidowymi aktualnie znajdują się w Polsce nielegalnie? Odpowiedź brzmi nie. Jak wspomnieliśmy powyżej, z dniem 31 lipca 2023 r. straciły moc prawną wyłącznie dokumenty przedłużone przepisami covidowymi, jednocześnie przeważająca większość cudzoziemców zawczasu podjęła działania, aby zdobyć inne tytuły pobytowe, które uprawniają do dalszego pobytu w Polsce.

Podobna sytuacja dotyczyła pracodawców, którzy kontynuowali zatrudnienie cudzoziemców na podstawie dokumentów, których ważność została przedłużona specjalnymi rozwiązaniami wprowadzonymi w związku z sytuacją epidemiologiczną. Dokumenty te straciły moc prawną z dniem 31 lipca 2023 r., w związku z powyższym, jeżeli pracodawca zamierzał kontynuować zatrudnienie cudzoziemca, niezbędne było uzyskanie innego tytułu uprawniającego do dalszego powierzenia pracy cudzoziemcowi.

Podsumowanie

Przyjęcie „ustawy covidowej” wprowadziło szereg specjalnych rozwiązań prawnych dla cudzoziemców przebywających w Polsce w czasie pandemii, jak również dla pracodawców ich zatrudniających. Te ułatwienia, takie jak przedłużenie okresów ważności dokumentów pobytowych, zezwoleń na pracę i terminów składania wniosków, miały na celu zminimalizowanie negatywnych skutków kryzysu epidemicznego dla obcokrajowców. Wraz z zakończeniem stanu zagrożenia epidemicznego przepisy te utraciły moc.

Cudzoziemcy, przebywający wcześniej w Polsce na podstawie dokumentów pobytowych przedłużonych przepisami covidowymi  i w stosunku do których toczą się postępowania o pobyt, powinni szczególnie pamiętać o tym, iż toczące się postępowania stanowią wyłączną ich podstawę pobytową. W razie negatywnego zakończenia postępowania, podstawy pobytowe wcześniej przedłużone specjalnymi przepisami, aktualnie nie będą ich uprawniały do dalszego pobytu w RP.

Pracodawcy powinni zaś zachować szczególną ostrożność podczas zatrudniania cudzoziemców przebywających w Polsce nieprzerwalnie od kilku lat. Chociaż przepisy covidowe nie są już wiążące, lecz należy je brać pod uwagę podczas ustalana legalności pobytu, co jest obowiązkiem zatrudniającego przed podpisaniem umowy z cudzoziemcem.

Jeżeli masz wątpliwości co do legalności pracy i pobytu swoich pracowników zgłoś się do nas:

kontakt.legalizacja@grupaprogres.pl

Więcej wpisów