Wprowadzenie specjalnych rozwiązań prawnych w ramach tzw. „ustawy covidowej” miało ogromny wpływ na sytuację cudzoziemców przebywających na terytorium Polski w okresie pandemii. Rozwiązania te obowiązywały od ponad dwóch lat i straciły moc 31 lipca 2023 roku. Jak wygląda sytuacja cudzoziemców teraz i na co warto zwrócić uwagę zarówno cudzoziemcom jak i pracodawcom ich zatrudniających?
Szara strefa z Ukrainy ma się dobrze w Polsce
Szara strefa z Ukrainy ma się dobrze w Polsce
W pierwszych III kwartałach 2019 r. stwierdzono 10 456 przypadków nielegalnych działań związanych z wykonywaniem lub powierzeniem pracy oraz działalnością gospodarczą, której dopuścili się Ukraińcy w Polsce (8 295 w pierwszych III kwartałach 2018 r.) wynika z danych Komendy Głównej Straży Granicznej. W przypadku innych narodowości statystyki również rosną, jednak to właśnie Ukraińcy dominują w grupie narodowości działających nielegalnie w naszym kraju (92 proc.).
Nasi wschodni sąsiedzi stanowią największą grupę spośród wszystkich narodowości, które w Polsce działają w szarej strefie – w wielu przypadkach padają ofiarą nieuczciwych pośredników – często są to ich rodacy. Na kolejnych miejscach znajdują się Gruzini, Białorusini, Mołdawianie, obywatele Indii, Nepalu, Rosji czy Bangladeszu. Obywatele tych państw odpowiadali w sumie za 9 proc. wykrytych nieprawidłowości (dane Komendy Głównej Straży Granicznej).
Według Kijowskiego Międzynarodowego Instytutu Socjologii, na Ukrainie w 2018 roku 32 proc. pracowników nie miało oficjalnego zatrudnienia, a 45 proc. aktywnych zawodowo otrzymywało wypłatę w kopertach. Ukraińska szara strefa ma się dobrze również w Polsce. Coraz częściej tego procederu dopuszczają się nieuczciwi pośrednicy pracy z Ukrainy, którzy nielegalnie zatrudniają swoich rodaków w naszym kraju.
Jak działają nielegalni pośrednicy?
Obecnie rynek agencji pracy jest bardzo rozproszony, co sprzyja rosnącej liczbie nieuczciwych pośredników tworzących szarą strefę w Polsce. Na ogół są to małe podmioty z ukraińskim kapitałem zatrudniające pracowników bez umów. Innym z nielegalnych działań jest obchodzenie prawa przez nieuczciwych ukraińskich pośredników, którzy w swoich firmach zarejestrowanych na Ukrainie tworzą fikcyjne grupy udziałowców. Dzięki temu taka agencja nie tylko unika płacenia podatków, ale też jest w stanie zaproponować polskim pracodawcom konkurencyjne stawki za zapewnienie osób chętnych do pracy. Niejednokrotnie trafiają na podatny grunt – ich oferta wygrywa, bo jest tańsza, a przedsiębiorca potrzebuje kadry na już.
Ukraińscy pośrednicy działający nielegalnie pobierają od pracowników opłaty związane nie tylko ze znalezieniem im zajęcia, ale też legalizacją ich pobytu w Polsce, kolejną prowizję pobierają od pracodawcy. Zwerbowane osoby często nie są świadome, że padły ofiarą oszustów.
Konsekwencją pracy bez odpowiednich dokumentów uprawniających do jej legalnego wykonywania jest deportacja Ukraińca z Polski i zakaz wykonywania pracy w naszym kraju przez następne 2 lata. Takie przypadki w Polsce nie są jednostkowe, co potwierdzają dane Straży Granicznej. W pierwszych III kwartałach 2019 r. aż 15 606 Ukraińców wyjechało od nas na podstawie decyzji administracyjnych, obligujących ich do opuszczenia terytorium RP oraz innych umów i porozumień. Część z nich pracowała w szarej strefie lub werbowała do nielegalnej pracy w Polsce.
Jak zwalczać szarą strefę?
Ten proceder uprawiany w Polsce przez Ukraińców i innych obcokrajowców będzie się rozwijał, chyba że zostaną podjęte odpowiednie działania. Wiele zależy od kontrolujących rynek organów i instytucji państwowych, które obecnie są niewydolne – nie są w stanie sprawdzić, jak działają wszystkie agencje pracy i na ogół kierują kroki w stronę tych dużych, legalnych firm, a przecież to małe podmioty najczęściej tworzą szarą strefę. Ważne jest również odpowiednie ustawodawstwo i przepisy jasno regulujące warunki zatrudnienia. Te narzędzia pozwolą uczciwym agencjom pracy walczyć z szarą strefą pochodzącą z Ukrainy. Obecnie m.in. poprzez prowadzone kampanie informacyjne nt. legalizacji pracy. Firmy takie jak nasza mogą informować o nielegalnych procederach ZUS czy Urząd Skarbowy, ale też i przede wszystkim klienta, jeśli uznamy, że może być przez kogoś oszukiwany, ale to nie wystarczy, żeby wyeliminować z rynku łamiących prawo pośredników pracy.
Piotr Zając – Prezes Zarządu Grupy Progres
Więcej wpisów
Pobyt i praca cudzoziemca po uchyleniu stanu zagrożenia epidemicznego
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe — umowa zlecenie. Co warto wiedzieć?
Zastanawiałeś się kiedykolwiek nad swoim zabezpieczeniem finansowym w przypadku choroby czy wypadku? To sprawy, o których na co dzień wolimy nie myśleć, a jednak warto poświęcić im chwilę, by zadbać o siebie i swoich najbliższych. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe to forma ochrony, która może stanowić kluczową poduszkę bezpieczeństwa, także w przypadku pracy na podstawie umowy zlecenia. Ale czy faktycznie sprawdzi się też u Ciebie? Przekonaj się i podejmij świadomą, odpowiedzialną decyzję!
Urlop na żądanie — Twoje prawo do nieplanowanego wolnego. Jak z niego skorzystać?
Życie jest pełne niespodziewanych momentów. Dziecko rozchorowało się z dnia na dzień? Musisz załatwić pilną sprawę w urzędzie? Właśnie w odpowiedzi na takie sytuacje, Kodeks Pracy przewiduje elastyczną formę urlopu, czyli urlop na żądanie. W tym artykule dowiesz się, jak z niego skorzystać i co wiąże się ze wzięciem wolnego bez wcześniejszego planowania.
Najnowsze komentarze