Praca zdalna — nowe regulacje w Kodeksie Pracy

utworzone przez Jowita Makutunowicz | kwi 4, 2023 | Artykuł, Dla Pracodawcy, Dla Pracownika, Poradniki dla pracownika, Prawo pracy, SG

Praca zdalna — nowe regulacje
w Kodeksie Pracy

W ostatnich latach rynek pracy znacząco się zmienił. Głównie za sprawą pandemii coronavirusa w 2020 roku. Praca zdalna stała się powszechnym modelem pracy, a do nowych realiów musiał zostać dostosowany także Kodeks Pracy. 10 stycznia 2023 Sejm przyjął nowelizację Kodeksu Pracy, zawierającą przepisy regulujące pracę zdalną. Sprawdźmy, co zmieni się od 7 kwietnia b.r. Przyjrzyjmy się bliżej każdemu aspektowi nowych regulacji.

Czym jest praca zdalna?

Pracą zdalną określamy wykonywanie obowiązków w całości lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą (poprzez złożenie wniosku), innym niż siedziba firmy. W pracy zdalnej wykorzystuje się środki bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Do jej wykonywania niezbędne są odpowiednie narzędzia jak np. komputer z dostępem do Internetu czy telefon komórkowy. Pracownik zdalny ma prawo do takich samych przerw, odpoczynku i świadczeń socjalnych, jakie przysługują pracującym w siedzibie firmy.

Wykonywanie pracy zdalnej — gdzie szukać zasad?

Według Ustawy zasady wykonywania pracy zdalnej muszą być określone w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową lub — w przypadku, gdy nie dojdzie do porozumienia z zakładową organizacją związkową, lub taka organizacja nie działa u pracodawcy — w regulaminie ustalonym przez pracodawcę. Wykonywanie pracy zdalnej będzie także dopuszczalne, gdy nie zostało zawarte porozumienie ani nie został wydany regulamin. Wtedy zasady wykonywania pracy zdalnej powinny być określone przez pracodawcę w poleceniu wykonywania pracy zdalnej, zastosowanej na wniosek pracownika.

Praca zdalna w umowie o pracę

Praca zdalna może być ustalona już na etapie tworzenia umowy między pracodawcą a pracownikiem. Co więcej, nowelizacja wprowadza możliwość wycofania się z pracy zdalnej zarówno przez pracodawcę, jak i pracownika. Strony będą musiały ustalić termin przywrócenia poprzednich warunków wykonywania pracy, nie dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

Komu pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej?

Pracownicy w ciąży.
Pracownikowi wychowującemu dziecko do 4 roku życia.
Sprawującemu opiekę nad osobą z najbliższej rodziny lub ze wspólnego gospodarstwa domowego, która ma orzeczenie o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Rodzicowi dziecka, który ma zaświadczenie o ciąży powikłanej.
Pracującemu rodzicowi, którego dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności lub o umiarkowanym czy znacznym stopniu niepełnosprawności (nawet, jeśli dziecko ukończyło 18 lat),
Pracownikowi-rodzicowi, którego dziecko wymaga wczesnego wspomagania rozwoju — posiada opinię o potrzebie opieki, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych (także, jeśli dziecko ukończyło 18 rok życia).

Czy pracodawca może odmówić pracy zdalnej?

Są jednak przypadki, w których pracodawca może (pisemnie w odpowiedzi na wniosek pracownika) odmówić pracy zdalnej. Zalicza się do tego sytuacje, gdy wykonywanie pracy zdalnie jest niemożliwe ze względu na organizację lub rodzaj pracy wykonywanej np. przez pracowników produkcyjnych.

Praca zdalna na żądanie

Ustawa wprowadza prawo do 24 dni pracy zdalnej w ciągu roku kalendarzowego. Pracownicy będą mogli skorzystać z przepisu w uzasadnionych sytuacjach incydentalnych, może to być np. konieczność opieki nad członkiem rodziny.

Jakie obowiązki będą mieli pracodawcy?

Zapewnienie pracownikowi materiałów i narzędzi niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej oraz ich konserwację, w tym pokrycie kosztów serwisu.
Pokrycie kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych związanych z pracą zdalną, a także innych kosztów bezpośrednio z nią związanych.
Zapewnienie szkoleń i pomocy technicznej pracownikowi.
Ustalenie wysokości ekwiwalentu pieniężnego za korzystanie z prywatnych narzędzi i materiałów pracownika podczas pracy zdalnej. Co istotne, ekwiwalent nie będzie stanowił dla pracownika przychodu.

Jak ma wyglądać kontrola pracownika podczas pracy zdalnej?

Według nowych przepisów pracodawca będzie mógł przeprowadzić kontrolę pracownika w miejscu wykonywania pracy zdalnej, czyli najczęściej w domu lub w mieszkaniu pracownika, w godzinach wykonywania pracy. Czynności kontrolne nie mogą naruszać prywatności pracownika i innych domowników ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób, do jakiego zostały przeznaczone. Kontroli ma podlegać m.in. to, czy pracownik przestrzega wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji (podczas pracy zdalnej obowiązują takie same przepisy o ochronie danych osobowych, jak w trakcie pracy w siedzibie firmy) oraz, czy są przestrzegane zasady BHP. W przypadku naruszenia zasad pracy zdalnej pracodawca może wycofać zgodę na wykonywanie pracy zdalnej, co będzie skutkowało pracą stacjonarna — w miejscu zatrudnienia.

Kontrola trzeźwości pracownika zdalnego

Zarówno pracodawca, jak i policja mają prawo do przeprowadzenia kontroli trzeźwości pracownika zdalnego w trakcie wykonywania przez niego pracy. Badanie trzeźwości pracownika może sprawdzać obecność alkoholu oraz innych środków odurzających w organizmie.

Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza wiele zmian dotyczących pracy zdalnej, które mają na celu przystosowanie regulacji do obecnych realiów rynku pracy. Wprowadzone przepisy mają zapewnić pracownikom zdalnym równouprawnienie oraz ochronę ich praw, a pracodawcom ułatwić zarządzanie takim modelem pracy.

Nowelizacja ustawy o cudzoziemcach – ważne zmiany wchodzą w życie

utworzone przez Kinga Sikora | kwi 3, 2023 | Dla Pracodawcy, Dla Pracownika, SG

Nowelizacja ustawy o cudzoziemcach
Новелізація закону про іноземців
Amendment of the Aliens Act

Nowelizacja ustawy o cudzoziemcach

Ustawa z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 547), zwana dalej „ustawą o cudzoziemcach” opublikowana w dniu 23 marca, wejdzie w życie co do zasady 7 kwietnia z wyjątkiem niektórych przepisów, które ze względu na przystosowanie systemów teleinformatycznych zostaną wprowadzone później. Ustawa wprowadza głównie przepisy kompetencyjnie oraz skupia się na powrocie cudzoziemców nielegalnie przebywających w Polsce do swoich krajów ojczystych, najważniejsze z nich zostały krótko omówione poniżej:

Zgodnie z nowelizacją został wprowadzony 7 – dniowy termin na wniesienie odwołania w sprawach:

wydania i wymiany karty pobytu w związku z udzieleniem zgody na pobyt ze względów humanitarnych (art. 245)
wydania i wymiany dokumentu „zgoda na pobyt tolerowany” (art. 277)
zobowiązania cudzoziemca do powrotu (art. 321)
ustalenia wysokości kosztów wydania i wykonania decyzji o zobowiązaniu do powrotu (art. 341)
udzielenia zgody na pobyt ze względów humanitarnych (art. 348)
udzielenia zgody na pobyt tolerowany (art. 351)
cofnięcia zgody na pobyt ze względów humanitarnych
cofnięcia zgody na pobyt tolerowany.

Skrócenie terminu dobrowolnego powrotu – dotychczasowy termin ten wynosił od 15 do 30 dni. Znowelizowanym przepisem art. 315 ustawy o cudzoziemcach termin ten został zmieniony od 8 do 30 dni liczony od dnia doręczenia decyzji. W praktyce oznaczać to będzie, że cudzoziemiec będzie miał niewiele czasu na zapoznanie się z treścią decyzji oraz sporządzenie odwołania

Wydłużenie maksymalnej długości okresu wpisu o zakazie wjazdu do Polski i strefy krajów Schengen z 5 lat do maksymalnie 10 lat. – wydłużony termin został wprowadzony w przypadkach, kiedy wobec cudzoziemca są podejrzenia o działalność terrorystyczną, szpiegowską lub gdy cudzoziemiec popełnił jedno z przestępstw określonych w kodeksie karnym. Maksymalny okres wpisu o zakazie wjazdu do Polski i strefy krajów Schengen będzie obowiązywał również, gdy wymagają tego względy obronności państwa.

Brak doręczenia decyzji o odmowie wjazdu i pobytu na terytorium państw Schengen. – Nowelizacja ustawy o cudzoziemcach wprowadziła art. 440a ust. 7,8 oraz 9, który wprost dopuszcza możliwość wydania nowego rodzaju decyzji o odmowie wjazdu i pobytu na terytorium państw Schengen. Decyzja wprowadzona znowelizowanym przepisem jest decyzją ostateczną – nie doręcza się jej oraz nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Wprowadzony zapis pozbawia cudzoziemca możliwości złożenia skutecznego środka odwoławczego. Jednak należy zaznaczyć, że organ ma możliwość wydania takiej decyzji tylko wtedy gdy wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa.

Znowelizowana ustawa o cudzoziemcach przewiduje również wyrobienie polskich dokumentów podróży dla cudzoziemców, którzy z różnych powodów je utracili i nie mogą ich odnowić. Przepis skierowany do cudzoziemców posiadających w Polsce w szczególności zezwolenie na pobyt stały, rezydenta UE oraz zgodę na pobyt tolerowany. Zapis szczególnie ważny dla obywateli Białorusi przebywających w Polsce.

Новелізація закону про іноземців

Закон з 9 березня 2023 року (Дз. У. поз. 547), далі згадуваний як „закон про іноземців”, опублікований 23 березня, буде введений в дію 7 квітня, за винятком деяких положень, які за допомогою телекомунікаційних систем будуть введені пізніше. Закон головним чином вводить компетентні положення та фокусується на поверненні іноземців, які нелегально перебувають в Польщі, до своїх батьківських країн. Найважливіші з них коротко обговорені нижче:

Згідно з новелізацією прийнятий 7-денний термін на подання апеляції у справах:

видачі та обміну карти перебування, яка була видана на підставі перебування з гуманітарних причин (ст. 245)
видачі та обміну документу „згоди на толерантне перебування” (ст. 277)
зобов’язання іноземця до повернення (ст. 321)
встановлення суми вартості видачі та виконання рішення про зобов’язання до повернення (ст. 341)
надання згоди на перебування з гуманітарних причин (ст. 348)
надання згоди на толерантне перебування (ст. 351)
відкликання згоди на перебування з гуманітарних причин
відкликання згоди на толерантне перебування.

Скорочення терміну добровільного повернення – до цього часу термін становив від 15 до 30 днів. Зміненим положенням ст. 315 закону про іноземців термін був змінений з 8 до 30 днів, рахуючи від дня отримання рішення. На практиці це означатиме, що іноземець матиме мало часу на ознайомлення з вмістом рішення та складання апеляції.

Продовжено тривалість заборони на в’їзд до Польщі та зони країн Шенген, від 5 до 10 років (максимально) – продовжений термін буде введено у випадках, коли щодо іноземця є підозра в терористичній та шпигунській діяльності або коли іноземець вчинив одне з злочинів, визначених у Кримінальному кодексі. Максимальний термін запису про заборону на в’їзд до Польщі та зони країн Шенген також буде діяти, коли цього вимагають оборонні інтереси держави.

Відсутність отримання рішення про відмову у в’їзді та перебуванні на території країн Шенген – Новелізація закону про іноземців ввела ст. 440a п. 7,8 та 9, який прямо допускає можливість видачі нового виду рішення про відмову у в’їзді та перебуванні на території країн Шенген. Такого виду рішення є остаточне і не вручається особисто іноземцю токож не застосовуються положення Кодексу адміністративного провадження. Введений запис позбавляє іноземця можливості подання ефективного засобу апеляції. Однак слід зазначити, що орган має можливість видати таке рішення тільки тоді, коли цього вимагають оборонні або безпекові інтереси держави.

Змінений закон про іноземців також передбачає видачу польських документів для іноземців, які з різних причин їх втратили та не можуть їх оновити. Положення спрямоване на іноземців, які мають у Польщі дозвіл на постійне перебування, резидента ЄС та згоду на толерантне перебування. Закон особливо важливий для громадян Білорусі, які перебувають в Польщі.

Amendment of the Aliens Act

The Act mainly introduces competence provisions and focuses on the return of foreigners illegally residing in Poland to their home countries, the most important of which are briefly described below:

According to the amendment, a 7-day time limit for writing an appeal in cases has been introduced:

issuance and exchange of a residence card in connection with granting a residence permit for humanitarian reasons (Article 245)
issuing and replacing a permit for tolerated stay (Article 277)
obligation of the alien to return (Article 321)
determining the costs of issuing and implementing a return decision (Article 341)
authorisation to stay for humanitarian reasons (Article 348)
granting of a tolerated stay permit (Article 351)
withdrawal of a residence permit for humanitarian reasons
withdrawal of a permit for tolerated stay.

Shortening of the time limit for voluntary return – previously the time limit ranged from 15 to 30 days. With the amended provision, Article 315 of the Act on Aliens, the deadline was changed from 8 to 30 days counted from the date of delivery of the decision. In practice, this will mean that the foreigner will have short time to read the content of the decision and to draft an appeal.

Extending the maximum length of the entry ban alert period for Poland and Schengen area from 5 years to a maximum of 10 years. – The extended period has been introduced in cases where a foreigner is suspected of terrorist or spy activities, or has committed one of the offences specified in the Penal Code. The maximum period of the entry ban alert to Poland and the Schengen states zone will also apply when required for reasons of national defence.

Non-delivery of a decision to refuse entry and stay on the territory of Schengen area. – The amendment of the Act on Aliens introduced Article 440a(7), (8) and (9), which explicitly allows for the possibility to issue a new type of decision on refusal of entry and stay on the territory of Schengen area. The decision introduced by the amended provision is a final decision – it is not delivered and the provisions of the Code of Administrative Procedure are not applied. The introduced provision deprives the foreigner of the possibility to lodge an effective appeal. However, it should be noted that the authority has the possibility to issue such a decision only, if it is required by considerations of state defence or security.

The amended Act on foreigners also provides making of Polish travel documents for foreigners who, for various reasons, have lost them and cannot renew them

Jeżeli masz wątpliwości co do legalności pracy i pobytu swoich pracowników zgłoś się do nas:

Do you need more information? Contact us:

kontakt.legalizacja@grupaprogres.pl