Praca w niedziele i święta
a wynagrodzenie i dodatki
Czy wiesz, że praca w niedziele i święta niesie ze sobą nie tylko obowiązki, ale i szereg praw? Jest regulowana przez przepisy prawa pracy, które mają na celu zabezpieczenie interesów pracowników i pracodawców. Czy jesteś świadomy wszystkich zasad, które się z tym wiążą?
W tym artykule wyjaśnimy, jakie prawa i obowiązki wynikają z pracy w te specyficzne dni, zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Sprawdź, co musisz wiedzieć o wynagrodzeniu za pracę w niedziele i święta.
Kiedy praca w niedziele i święta jest dopuszczalna?
Nie wszyscy pracownicy mogą pracować w niedziele. Praca w niedziele i święta dozwolona jest jedynie w przypadkach określonych w Kodeksie pracy. Możliwość zlecenia pracy w niedziele i święta dotyczy pracowników niektórych sektorów gospodarki, takich jak służba zdrowia, bezpieczeństwo, transport czy gastronomia, które wymagają ciągłości pracy nawet w dni świąteczne oraz szczególnych systemów czasu pracy. Co ważne, pracownik nie może pracować w każdą niedzielę. Przynajmniej jedna na cztery niedziele powinna być wolna pracy.
Przykładowe branże oraz systemy czasu pracy, w których praca w niedziele i święta jest dopuszczalna
- Transport, komunikacja,
- Branża remontowa, w sytuacji, gdy wykonanie remontu w niedzielę jest niezbędne,
- Branża ratownicza, np. straż pożarna czy służby ratownicze, których praca polega na ochronie zdrowia lub mienia,
- Rolnictwo i hodowla, wymagające codziennej opieki nad zwierzętami i uprawami,
- Branże związane z zaspokajaniem codziennych potrzeb ludzi oraz użytecznością społeczną, np. gastronomia,
- Praca zmianowa (bez względu na rodzaj branży),
- System pracy w ruchu ciągłym,
- System pracy weekendowej.
Obowiązki pracodawcy w związku z pracę w niedziele i święta
Pracodawcy muszą pamiętać o swoich obowiązkach związanych ze zlecaniem pracy w niedziele i święta. Obowiązkiem pracodawcy jest nie tylko udzielenie innego dnia wolnego lub wypłacanie stosownego dodatku, ale także zapewnienie odpowiednich warunków pracy, takich jak przerwy wliczane do czasu pracy czy odpowiednio długi odpoczynek dobowy oraz tygodniowy.
Na jakie dodatki można liczyć za pracę w niedziele i święta?
Ile wolnego należy się za pracę w niedzielę lub święto?
Praca w niedziele i święta jest szczególnie wynagradzana w Polsce. Zgodnie z Kodeksem Pracy, za pracę w niedzielę pracownikowi przysługuje dzień wolny. Powinien być udzielony w terminie 6 dni poprzedzających pracującą niedzielę lub w ciągu 6 dni po pracy w niedzielę. W sytuacji, gdy nie ma możliwości oddania dnia wolnego we wskazanym terminie, należy pracownikowi udzielić innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego. Z kolei za pracę w święto, pracownikowi należy udzielić dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego.
Co, jeśli pracownik nie może odebrać dnia wolnego — ile należy się za pracę w niedzielę lub święto?
W sytuacji, gdy pracownik nie może odebrać dnia wolnego za pracę w niedzielę lub święto, przysługuje mu standardowe wynagrodzenie oraz dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy. Oznacza to, że jeśli standardowe wynagrodzenie pracownika wynosi 27 zł za godzinę, za pracę w te dni powinien otrzymać 54 zł za godzinę.
Praca w niedziele i święta a nadgodziny
W sytuacji, gdy praca w niedzielę lub święto wynika z harmonogramu czasu pracy, pod kątem rozliczenia nadgodzin taki dzień traktuje się jak standardowy dzień roboczy. Jeżeli praca w taki dzień potrwa dłużej niż 8 godzin (w systemie podstawowym), pracownikowi będzie przysługiwać dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia. Wyjątkiem będzie praca w porze nocnej – wówczas przysługuje dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia.
Jeżeli pracownik zostanie wezwany do pracy w harmonogramowo wolną niedzielę lub święto, za każdą godzinę pracy nadliczbowej pracownikowi będzie przysługiwać dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia.
Jak zorganizować pracę w weekendy i święta?
Organizacja pracy w weekendy i święta to wyzwanie, które wymaga dokładnego planowania i zrozumienia potrzeb zarówno pracowników, jak i firmy. Efektywne zarządzanie czasem pracy może pomóc w zwiększeniu wydajności i zadowolenia pracowników, a także w spełnieniu wymogów prawnych. Chcesz wiedzieć jak to zrobić? Zapraszamy na Szkolenie: Planowanie i rozliczanie czasu pracy. Dzięki niemu dowiesz się, jak skutecznie zarządzać czasem pracy, aby osiągnąć najlepsze wyniki dla obu stron i lepiej poznasz prawa oraz obowiązki związane z rozliczaniem czasu pracy, także w niedziele i święta.
To prawda, praca w święta i niedziele może być wyzwaniem organizacyjnym, ale jeśli znasz prawa i obowiązki z tym związane, wcale nie musi nim być. Klucz to znajomość przepisów — od odpowiedniego wynagrodzenia i dodatków, przez dni wolne w zamian za nadgodziny, aż po efektywne zarządzanie czasem pracy.
Pamiętaj, że zarówno pracodawcy, jak i pracownicy mają swoje prawa i obowiązki, które należy szanować i przestrzegać. Właściwa organizacja i rozumienie tych zasad może przynieść korzyści obu stronom i pomóc w utrzymaniu zdrowej równowagi między życiem zawodowym a osobistym, jednocześnie zapewniając ciągły rozwój firmie.
Damian Smukała
Magister prawa zatrudnienia, ekspert w zakresie
kadr i płac z wieloletnim doświadczeniem.
Urodzony szkoleniowiec, uwielbia dzielić się
swoją wiedzą i umiejętnościami z innymi.
Więcej wpisów
Funkcja HR – wspierająca czy strategiczna w organizacji?
Zaniedbania w obszarze HR mogą prowadzić do długoterminowych strat i niewykorzystanego potencjału firmy. Przeczytaj artykuł autorstwa Anny Pietraszko — stratega, skutecznego praktyka i doradcy biznesu specjalizującego się w projektowaniu i wdrażaniu strategii personalnych — i dowiedz się, jak właściwa strategia personalna oraz efektywne zarządzanie zasobami ludzkimi zwiększają przewagę konkurencyjną i przygotowują organizację na każde wyzwanie.
Coaching kariery: czy warto? Sprawdź, jak rozwinąć swój potencjał
Zastanawiasz się nad współpracą z coachem kariery? Sprawdź, co realnie zyskasz, kiedy warto zdecydować się na sesje i jak wybrać najlepszego specjalistę.
Ile pracują Holendrzy: wymiar godzin pracy w Holandii
Sprawdź, ile godzin pracują Holendrzy i poznaj realia zatrudnienia w Niderlandach. Wymiar godzin, przerwy, benefity i work-life balance.