Zatrudnienie młodocianych na umowę zlecenie — o tym trzeba pamiętać

Jesteś przed swoimi 18 urodzinami i już rozglądasz się za pracą? To może być świetna okazja do zdobycia nowych umiejętności i doświadczenia zawodowego. Zanim jednak podpiszesz umowę, powinieneś poznać swoje prawa i obowiązki. A może jesteś zleceniodawcą, który zastanawia się nad otwarciem rekrutacji dla młodszych osób? Przygotowaliśmy krótki niezbędnik, który warto przeczytać przed podjęciem decyzji o pracy przed 18 rokiem życia lub o zatrudnieniu niepełnoletniej osoby. Z niego dowiesz się wszystkiego, co najważniejsze.

Kim jest pracownik młodociany?

Według przepisów kodeksu pracy pracownik młodociany to osoba, która ukończyła 15. rok życia, ale nie ukończyła 18 lat.

Umowa o pracę czy umowa zlecenie — jak zatrudnić młodocianego?

Pracownik młodociany może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia, w zależności od rodzaju pracy i warunków zatrudnienia. Jeśli chodzi o umowę o pracę, obowiązują przepisy kodeksu pracy dotyczące kontraktów na czas nieokreślony. Umowa powinna być sporządzona na piśmie i zawierać informacje tj.:

• rodzaj przygotowania zawodowego,
• czas i miejsce pracy,
• sposób dokształcania teoretycznego oraz
• wysokość wynagrodzenia.

Z kolei umowa zlecenie jest dopuszczalna pod pewnymi warunkami. Jakimi konkretnie? Młodociany zleceniobiorca może świadczyć usługi, jeśli ukończył co najmniej 8-letnią szkołę podstawową i przedstawi zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że praca nie zagraża jego zdrowiu. Zleceniodawca może również wymagać innych dokumentów, takich jak oświadczenie o zatrudnieniu lub o nieposiadaniu innego zatrudnienia, aby ustalić dopuszczalny czas pracy dla młodocianego pracownika.

Wynagrodzenie dla młodocianego pracownika — stawki i przepisy

Wysokość wynagrodzenia dla pracownika młodocianego zależy od rodzaju umowy i określa ją pracodawca. W przypadku umowy zlecenia, zleceniodawca musi uwzględnić minimalną stawkę godzinową dla zleceniobiorców, która w 2023 roku wynosi 22,80 zł brutto na godzinę (od 1 lipca kwota wzrośnie do 23,50 zł brutto). Pracownik młodociany zatrudniony na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego ma prawo do wynagrodzenia stanowiącego część przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Minimalne stawki wynagrodzenia dla osób odbywających przygotowanie zawodowe wynoszą: 5% w I roku nauki, 6% w II roku nauki oraz 7% w III roku nauki. Pracownik młodociany odbywający przyuczenie do pracy ma zagwarantowaną wypłatę nie niższą niż 4% przeciętnego wynagrodzenia. Tabela z kwotą miesięcznego wynagrodzenia, adekwatną do okresu nauki znajdziesz na stronie gov.pl.

Czas pracy młodocianego pracownika

Czas pracy młodocianego pracownika jest ściśle regulowany przez przepisy prawa. Osoba poniżej 16. roku życia może pracować maksymalnie 6 godzin na dobę, natomiast osoba, która ukończyła 16 lat — maksymalnie 8 godzin na dobę. Wymagane są również przerwy. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny na dobę, to ma on prawo do odpoczynku trwającego nieprzerwanie 30 minut i wliczanego do czasu pracy. Ważne jest również to, że pracownicy młodociani nie mogą pracować w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej, ponieważ jest to sprzeczne z prawem. Należy pamiętać, że do czasu pracy pracownika młodocianego wlicza się także czas nauki, wynikający z planu lekcji.

Czy młodocianemu pracownikowi przysługuje urlop?

Pracownik młodociany, który wykonuje obowiązki na podstawie umowy w celu przygotowania zawodowego, ma również prawo do urlopu wypoczynkowego. Po 6 miesiącach od rozpoczęcia pierwszej pracy przysługuje mu 12 dni wolnych od pracy, a po roku pracy – 26 dni.

Jakich prac nie może wykonywać młodociany pracownik?

Do prac bezwzględnie zakazanych powierzenia pracownikom młodocianym zalicza się m.in. prace:

• związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym,
• wymagające stale wymuszonej i niewygodnej pozycji ciała,
• zagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu,
• wykonywane w narażeniu na szkodliwe działanie czynników chemicznych,
• stwarzające zagrożenia wypadkowe.

Pełen wykaz prac wzbronionych młodocianym znajdziesz w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. Ponadto pracodawca ma obowiązek stworzenia indywidualnego, obowiązującego w danym przedsiębiorstwie wykazu prac wzbronionych młodocianym oraz umieścić go w widocznym miejscu, w którym pracują młodociani.

Jaką pracę można powierzyć młodocianemu?

Pracownik młodociany może być zatrudniony tylko do prac lekkich. Za takie uważa się prace, które nie stwarzają zagrożenia dla życia i zdrowia oraz rozwoju psychicznego. Ponadto nie mogą utrudniać młodocianemu wypełnienia obowiązku szkolnego. Przepisy prawa pracy nie określają wykazu prac lekkich. Podstawę stanowi opinia lekarza oraz decyzja pracodawcy. Najczęściej młodocianych zatrudnia się do pracy sezonowej przy zbiorze warzyw i owoców, w restauracji, czy w branżach takich jak artystyczna, reklamowa i kulturalna.

Jeśli jesteś młodocianym pracownikiem lub pracodawcą zastanawiającym się nad zatrudnieniem niepełnoletniej osoby, istnieje kilka istotnych rzeczy, o których warto pamiętać. Mamy nadzieję, że ten artykuł był dla Ciebie pomocny. Pamiętajmy, że praca w młodym wieku może być wartościowym doświadczeniem zawodowym, ale musi być przeprowadzana w sposób bezpieczny i zgodny z przepisami prawa.

Szukasz pracy? Sprawdź nasze najnowsze oferty!