#EtyczniPracodawcy

Obecnie rynek agencji pracy jest bardzo rozproszony, co sprzyja rosnącej liczbie nieuczciwych pośredników dopuszczających się praktyk łamiących prawo. Stosują oni metody negatywnie wpływające na rynek, otoczenie biznesowe, pracodawców oraz pracowników. Wśród rozmaitych forteli, które mają na celu, obejście przepisów prawa znajdują się m.in. te odnoszące się do ubezpieczenia społecznego, legalnego zatrudnienia czy też zasad wynagradzania.

U podstaw wspomnianych zjawisk leży wiele czynników, które w zasadzie od lat nie ulegają zmianie tj. dążenie przez pracodawców do zmniejszenia kosztów pracy poprzez dokonywanie „oszczędności” czy przyzwolenie na zatrudnienie niezadeklarowane, zarówno po stronie pracodawców, jak i pracobiorców. Aby ograniczyć skalę tych procederów, konieczne są działania ukierunkowane przeciw nieuczciwym przedsiębiorcom, które sprawią, że nielegalne zatrudnienie przestanie im się opłacać. Wiele zależy od kontrolujących rynek organów i instytucji państwowych. Niestety, są one niewydolne – nie są w stanie sprawdzić, jak działają wszystkie agencje pracy i na ogół kierują kroki w stronę tych dużych, legalnych firm, a przecież to małe podmioty najczęściej tworzą tzw. szarą strefę. Ważne jest również odpowiednie ustawodawstwo i przepisy jasno regulujące warunki zatrudnienia.

Poprzez cykl informacyjny #EtyczniPracodawcy chcemy walczyć z nieuczciwymi praktykami. Wskazując patologiczne działania naszym Klientom i Pracownikom mamy nadzieję, że uda się wyeliminować z rynku pośredników pracy łamiących prawo.

# 1 Model dostarczania personelu w ramach tzw. „Spółki ukraińskiej”

Jednym z nowopowstałych modeli służącym omijaniu powszechnie obowiązującego prawa – w zakresie m.in. obciążeń publicznoprawnych, jakie pracodawca powinien odprowadzić za pracownika – jest model zatrudnienia oparty o spółkę prawa handlowego tj. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w której rzekomy „pracownik” nabywa udziały. Jest on służbowo delegowany do kontrahentów spółki w celu realizacji umówionych z nimi usług.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością:

• Najczęściej jest zarejestrowana w małych miejscowościach, czy wirtualnych biurach
• jej zarząd (na ogół) jest spoza Polski
• niejednokrotnie, spółki nie podają telefonów kontaktowych oraz nie mają stron internetowych
• reprezentacja wspólników np. na zgromadzeniach wspólników (najczęściej ukraińskich) odbywa się za pośrednictwem jednego pełnomocnika

Umowa spółki zobowiązuje udziałowca do wykonywania świadczeń niepieniężnych za wynagrodzeniem (art. 176 k.s.h.). Powinien być w niej zapis wskazujący, który udział obciążany jest danym świadczeniem. Z uwagi na skalę, warunek ten nie jest  spełniony, stąd cały mechanizm jest obciążony wadą prawną.

Rodzaj i zakres zadań realizowanych na rzecz spółki jest tożsamy lub wysoce zbliżony do zadań, które powinny być realizowane w ramach umowy  o pracę/ pracę tymczasową, zlecenie.  Wzorce umowne odpowiadają ww. umowom – brak zatem  świadczeń wyłącznie na podstawie art. 176k.sh.

Cudzoziemiec  przybywający do Polski w  celu zarobkowym – świadczenia pracy/ usług, nabywa udziały spółki ukraińskiej w wymiarze niższym niż 10%, a najczęściej w wymiarze symbolicznym – 50 zł. Nie wykonuje on praw korporacyjnych – nie pojawia się w siedzibie spółki, czy na jej walnych zgromadzeniach.

Z prawnego punktu widzenia

Z art. 176 k.s.h. wynika, że jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń  niepieniężnych, w umowie spółki  należy oznaczyć ich rodzaj i zakres. Wynagrodzenie wspólnika za  takie świadczenia (na  rzecz spółki) jest  wypłacane  przez nią także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie. Dochody tego typu wspólnicy opodatkowują jako te pochodzące z innych źródeł  na podstawie art. 10 ust. 9 ustawy o PIT, gdyż nie są one dochodami z umowy zlecenia zgodnie z  art. 750 Kodeksu cywilnego, lecz wynikają z art.176k.s.h.

Po zakończeniu roku podatkowego, wspólnicy otrzymujący wynagrodzenie za powyższe świadczenia niepieniężne. Mogą je skumulować z innymi dochodami roku  podatkowego na formularzu PIT -36. Spółka je wypłacająca nie jest płatnikiem PIT od tego wynagrodzenia.

Zasady podlegania ubezpieczeniom  społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu) oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Takie wynagrodzenie jest zwolnione ze składek ZUS.

Z praktycznego punktu widzenia

Kontrahent (najczęściej pracodawca użytkownik, bądź zleceniodawca) zawiera umowę z „agencją” lub wykonawcą na zrealizowanie określonego wymiaru usług, lub dostarczenie pracowników. Personel wykonuje umowę w oparciu o ww. wskazany mechanizm, bądź pod nadzorem kontrahenta albo własnym w zależności od umowy.

Umowa jest rozliczana za roboczogodzinę, której wartość jest niższa od tej obowiązującej w agencjach działających legalnie. Usługa jest realizowana na terenie zakładu kontrahenta.

Stworzona fikcja do złudzenia przypomina model pracy tymczasowej lub outsourcing. Nie ma wątpliwości, że – w takich przypadkach cel zawarcia umowy stanowi pozyskanie pracowników, od których nie są odprowadzane składki ZUS, co w istocie jest obejściem ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a to czyni umowę nieważną w myśl art. 58 kodeksu cywilnego.

Autor: Jacek Grzywa, Radca Prawny, Kierownik Działu Prawnego Grupa Progres

Więcej wpisów