Czy wypadek podczas umowy zlecenia można uznać za wypadek przy pracy?

Przez lata prawa i regulacje związane z miejscem pracy ewoluowały, szukając złotego środka między potrzebami pracowników a odpowiedzialnością pracodawców. Jednym z obszarów, któremu zdecydowanie warto się przyjrzeć, jest kwestia wypadków przy pracy. Czy zdarzenie, które miało miejsce podczas wykonywania umowy zlecenia, można uznać za wypadek przy pracy? To pytanie zasługuje na szczegółową analizę, ponieważ dotyczy nie tylko kluczowych aspektów prawnych, ale również fundamentalnych elementów bezpieczeństwa i ochrony zleceniobiorców oraz zleceniodawców. Przyjrzyjmy się temu bliżej!

Czym jest wypadek przy pracy?

Zgodnie z ustawą z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło:

• w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
• w związku z wykonywaniem czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia,
• w czasie dyspozycji pracownika w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Wypadek przy pracy to także nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło podczas wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej czy umowy zlecenia.

Jak powinien zachować się zleceniodawca w przypadku wypadku w pracy?

Jeżeli zleceniobiorca doznał wypadku przy pracy, zleceniodawca ma obowiązek ustalić okoliczności i przyczyny wypadku. W celu uzyskania odpowiednich informacji powinien zabezpieczyć miejsce wypadku, dokonać oględzin, wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego i świadków oraz zebrać inne niezbędne dowody. Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zleceniodawca sporządza kartę wypadku, której egzemplarze są przekazywane odpowiednio poszkodowanemu lub uprawnionemu członkowi rodziny, podmiotowi ustalającemu przyczyny zdarzenia, a ostatni — trzeci zostaje w zakładzie, w którym doszło do wypadku.

Karta wypadku — dodatkowe informacje

Kartę wypadku należy sporządzić do 14 dni od uzyskania zawiadomienia o wypadku. Poszkodowany zleceniobiorca lub uprawniony do jednorazowego odszkodowania członek jego rodziny mogą zgłosić uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w karcie wypadku. Dołączą się do niej zapis wyjaśnień poszkodowanego i informacji uzyskanych od świadków wypadku, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn zdarzenia, tj. dokumenty sporządzone z oględzin miejsca wypadku, inne dowody dotyczące uznane za niezbędne do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, a także wspomniane wcześniej uwagi i zastrzeżenia do ustaleń zawartych w karcie wypadku.

Ubezpieczenie a umowa zlecenie

W Polsce każdy zleceniobiorca zgłoszony do ubezpieczeń społecznych, w tym do ubezpieczenia wypadkowego, objęty zostaje prawem do świadczeń z ZUS-u z tytułu wypadku przy pracy. Prawo to obowiązuje już od pierwszego dnia zgłoszenia w ZUS-ie.

Świadczenia i roszczenia przysługujące zleceniobiorcy

W razie wypadku przy pracy zleceniobiorcom przysługują świadczenia okresowe, takie jak zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne czy renta. Mogą liczyć na zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100% podstawy wymiaru, na podstawie dokumentów potwierdzających przyczyny jego powstania. Aby zleceniobiorca zyskał prawo do zasiłku z tytułu wypadku, wypadek przy pracy musi nastąpić w okresie ubezpieczenia z danego tytułu i podczas wykonywania czynności związanych z danym tytułem ubezpieczenia. W sytuacji, kiedy w wyniku wypadku przy pracy doszło do śmierci zleceniobiorcy, prawo do jednorazowego odszkodowania mają członkowie jego rodziny.

Kiedy prawo do świadczeń przestaje obowiązywać?

Prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego może zostać wyłączone, jeżeli przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez zleceniobiorcę przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Wiesz już, jakie prawa i obowiązki mają obie strony umowy zlecenia w przypadku wypadku w pracy. Co jednak warto podkreślić, to fakt, że za Twoje bezpieczeństwo owszem, jest odpowiedzialny zleceniodawca, ale przede wszystkim Ty sam. Pamiętaj, że ostrożność przy wykonywaniu swoich obowiązków oraz profilaktyka jest najważniejsza. Dbaj o bezpieczeństwo swoje i innych, przestrzegaj zasad BHP i korzystaj ze szkoleń, które oferuje pracodawca. A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat prawa pracy, umów zlecenia i innych kwestii związanych z zatrudnieniem, śledź nasz blog. To tutaj znajdziesz najważniejsze i najbardziej aktualne informacje ze świata HR.